کارگاه نمایشنامه نویسی - گام هفتم

 گام هفتم

سه شنبه 16 تیر 1388  

    هر یک از بچه ها طرح های خود را خواندند. در باره طرح های هر یک بر اساس نکات گفته شده در جلسات پیشین به بحث و تبادل نظر پرداختیم. سپس آنها با کمک دوستان خویش به ارائه نمایشی خلاق از ماجرای کلی طرح خود مشغول شدند. ضمن اجرا و گفتگوهای مفید پس از آن، بچه ها توانستند به نکات نو که می تواند به تکمیل طرح آنها کمک کند ؛ دست یابند.

    در ادامه، « تمرین 15 : دست من امروز » از کتاب « راهنمای عملی نمایشنامه نویسی » انجام شد. این تمرین پیشنهادی سرآغاز تمرین هایی است که برای « خلق شخصیت » توسط اعضاء کارگاه نمایشنامه نویسی در کتاب پیشنهاد شده است.

    در نهایت « تمرین 16 : درون – بیرون » برای تکلیف روز آینده به بچه ها داده شد. این تمرین ها پیش درآمدی بر مبحث جذاب و اساسی « شخصیت پردازی در نمایشنامه » می باشد که در جلسه بعد با « تمرین 17 : عمل ، احساس و تفکر » در کارگاه تکمیل خواهند شد.

کارگاه نمایشنامه نویسی - گام ششم

 گام ششم  

یکشنبه 14 تیر 1388

    گرچه در آغاز جلسه بچه ها اصرار بر ارائه طرحهای جدید خود داشتند اما بهتر آن بود که آنها در ابتدا با یکی از اساسی ترین مباحث نمایشنامه نویسی یعنی « موضوع نمایشنامه» آشنا شوند.

شروع جلسه با نمایشنامه خوانی بود.

    بچه ها نمایشنامه« عروسک برفی» از کتاب« آب تنی در برکه » را با داشتن پنج شخصیت به تناوب و مطابق معمول با علاقه و شوق بسیار زیاد خواندند. از آنها خواسته شد تا محوریت داستان این نمایشنامه گفته شود. بچه ها با ذکر  « غرور » و بحث فراوان به موضوع این نمایشنامه:« غرور باعث نابودی شخص می شود » نائل آمدند. با استفاده از این تبادل نظرها، مبحث تم ، ایده ، موضوع ، ماجرا و ارتباط  و تفاوتهای آنها را به طور مبسوط شرح دادم. ضمن ارائه این مبحث فوق العاده مهم و اساسی ، بچه ها تم ها و ایده های بسیار زیادی ارائه کردند و برای هر تم موضوعی را ارائه دادند.

    سپس از آنها خواستم تم و موضوع طرح هایی را که بسیار مشتاق به ارائه آن هستند؛ بگویند. آنها به این نتیجه رسیدند که در طرح خود به روایت یک داستان بیشتر از آن توجه نشان داده اند که بایستی به ( موضوع ) یک طرح نمایشی توجه کنند.

بچه ها با زمانی که در اختیار آنها گذاشتم؛ نهایتاً موضوعی برای طرح های خویش ارائه نمودند اما « آیا هر موضوعی در خود نگارش نمایشنامه و شایسته اجرای نمایشنامه است؟ » این سوالی بود که از آنها پرسیدم و آنها مجدداً به طرح خویش مراجعه کرده و پس از تبادل نظر با دوستان خویش به ارائه ماجرا و درگیریها ، جاذبه ها و کشمکش های طرح خویش پرداختند.

در نهایت مقرر شد که آنها یک طرح صد در صد « نمایشی » با ویژگیهای زیر در جلسه ی بعدی ارائه نمایند: هفتم

1-      توجه به موضوع مناسب در طرح

2-      منطقی بودن موضوع

3-      متناسب بودن موضوع با مخاطب مورد نظر آنها

4-      استفاده از ابتکار و خلاقیت در موضوع و ماجراها

5-      جذابیت و قابلیت نمایشی در موضوع

6-      اثرگذاری و ماندگاری موضوع

کارگاه نمایشنامه نویسی - گام پنجم

 گام پنجم

سه شنبه نهم تیر ماه 1388  

    هر یک از اعضاء طرحهای پیشنهادی خود را ارائه نمودند.محوریت طرحهای آنها کمابیش اقتباسی از افسانه ها به واسطه جذابیت ها وتوجه صرف این گونه ادبی به خوبی وبدی مطلق شخصیت پردازی و فرجام خوش آنها بود.

    بچه ها در نوشتن طرح وارائه رابطه علت ومعلولی ماجراها تا حدودی موفق عمل کردند اما آنچه در ارائه طرح آنها فقدان کامل خود را نشان می دهد؛ عدم آشنایی آنها از ساختمان ملودرام واجزای آن می باشد.پس لازم دیدم که در ادامه مباحث قبل در ابتدا خصوصیات یک «طرح نمایشی» برای نگارش نمایشنامه جهت ارائه یک تئاتر را به آنها یادآوری کرده وآنگاه با توضیحات کلی از نمودار ساختمان ملودرام مباحث مقدمه ومعارفه، بحران وگره افکنی، تعلیق، نقطه اوج، گره گشایی، فرود وپایان را با ذکر نمونه هایی شرح دادم.

    بچه ها موارد موجود در طرحهای خویش را با مباحث مذکور تعمیم داده وبه بحث وتبادل نظر پرداختند.

    همچنین در این جلسه ویژگیهای یک اقتباس موفق نمایشی ومواردی از این نمونه را برای آنها برشمردم.

    در نهایت فقط دو طرح کارگاهی از بچه ها برای پرداخت نهایی پذیرفته شد.

کارگاه نمایشنامه نویسی - گام چهارم

 گام چهارم:

یکشنبه 7/4/1388 ساعت 8:30

     جلسه اول از کتاب کار کارگاه نمایشنامه نویسی به طور کامل و مؤثر برگزار شد :

     ابتدا، داستان ( گلدان خالی ) شرح داده شد . سپس درباره جذابیتهای این داستان با بچه ها به بحث و تبادل نظر پرداختیم . بچه ها به نکاتی در مورد طرح داستانی و شخصیتها و حادثه و ... صحنه پردازی و قابلیت نمایشی اجرایی داستان برای نمایش پرداختند.

     از نکات جالب توجه ، میزان درک آنها از سوراپریز نمایشی این داستان و موضوع ( صداقت ) در آن و تعمیم این موضوع به اجتماع اطراف خودشان بود.

     بعد از آن بچه ها با یادآوری نمایشنامه و داستانهایی که خوانده اند؛ از تفاوتها و شباهتهای میان نمایشنامه و داستان ( با ذکر مثالهای متعدد ) گفتند.

     مرحله بعد از این، شرح کامل از طرح نمایشی و ویژگیهای آن انجام شد بچه ها در این مرحله سؤالات اساسی و مهمی مطرح می کردند و صلاح بر این بود که آنها گاه با همفکری و گاه با ایجاد اختلاف نظر، خودشان به پاسخ قانع کننده و کاربردی برسند.

     در آخر بچه ها به گروه های 2 تا 3 نفره تقسیم شدند و برای انتخاب طرح خود ( از راههای پیشنهادی برای انتخاب طرح در کتاب کار ) به تبادل نظر و مشورت پرداختند. نکته قابل توجه در این جلسه ، تمایل اکثریت بچه ها به نوشتن نمایشنامه به طور فردی بود. 

     تکلیف برای جلسه بعد : بهترین طرح ها را بر اساس نکات گفته شده و یادداشتهای امروز به کارگاه بیاورند و نمایشنامه خوانی

کارگاه نمایشنامه نویسی - گام سوم

 

 گام سوم

سه شنبه دوم تیرماه 1388 ساعت 8:30  

     الف) امروز بار دیگر ، اهداف و برگزاری کارگاه نمایشنامه نویسی را مرور کردیم و از خوانده ها و نوشته ها و تجربیات خود گفتیم و نیز از دغدغه ها و شادیها ، امیدها و نگرانیها و ذهنیات و انگیزه هایی که می توانیم آنها را در قالب نوشته ارزشمند و کامل و قابل اجرایی به نام ( نمایشنامه ) به رشته تحریر در آوریم؛ به تبادل نظر پرداختیم.

     ب ) پیش درآمد کتاب کار کارگاه : استفاده از 3 تا ازتمرین های کتاب ( راهنمای عملی نمایشنامه نویسی – نوئل گریک )

* ابتدا از بچه ها خواسته شد در آرامش کامل در حالی که چشمهای خود را بسته اند به صدای قلب خود گوش کنند. صدای طبیعت مورد علاقه شان را با صدای درونشان به طور هماهنگ متصور شوند آنگاه به صدای اطراف گوش بدهند...

     پس از آن در مورد احساسات خود در مورد هر یک از این تصورات به اندازه 2 خط بنویسند.

یکی از ماندگار ترین خاطره فردی خود را بنویسند ؛ به نحوی که خودشان در این خاطره شخص اول باشند.

سپس در این نوشته به جزئیات پرداخته شد:

1-      حادثه اصلی و پیشبرنده در این رویداد چه چیزی بوده است؟

2-      شخصیت نزدیک به شخص اول چه کسی بوده است؟

3-      رویداد چگونه پیش آمده ، ادامه پیدا کرده و پایان پذیرفته است؟

4-      از بچه ها خواسته شد این خاطره را به گونه ای دیگر متصور شوند و آن را یکبار دیگر بنویسند.

5-      در مورد این تجربه نوشتاری خود با یکدیگر به تبادل نظر پرداختند.